Çin Ekonomisinde Şok: Maaşlar Yüzde 24 Düştü! Neler Oluyor?
Resmi büyüme verileri cesaret verici bir tablo çizerken, milyonlarca Çinli ek iş yapmakta, maaşlarını aylarca beklemekte ve harcamalarını ertelemek zorunda kalmaktadır.
Devlet destekli bir gayrimenkul firmasında çalışan Zhang Jinming'in maaşı geçen yıl %24 oranında düştü. Artık 5.500 yuan yerine yalnızca 4.200 yuan kazanıyor. Maddi açığı kapatmak için her akşam işten sonra ve hafta sonları üç saat boyunca motosikletle yemek dağıtımı yapıyor.
30 yaşındaki Zhang, "Devlet kurumunda görev yaparken kuryelik yapmak pek yerinde karşılanmıyor," diyor. Akşam saatlerinde 60-70 yuan kazandığını ve genellikle gece 11.30'a kadar dışarıda olduğunu ifade ediyor. "Maaş kesintisi beni oldukça zor durumda bıraktı. Birçok iş arkadaşım istifa etti, onların yükü de bana düştü."
OLAN BİTEN GÜÇLÜ AMA TEMELDE SORUNLAR VAR
Çin'in ekonomisi, bu yılın ikinci çeyreğinde %5,2 büyüme göstererek beklentileri geride bıraktı. Ancak bu büyüme, ağırlıklı olarak ihracata dayanan sektörlerin olumlu performansıyla sağlandı. İç talepteki zayıflık, şirket kârlarını olumsuz etkilerken, birçok çalışan da maaş kesintileri ve ödenmeyen ücretlerle mücadele ediyor.
Devletin etkin olduğu sektörlerde, özellikle elektronik, otomotiv ve kamu hizmetlerinde, ödemelerde yaşanan gecikmeler dikkat çekiyor. Yerel yönetimlerin yüksek borç yükü ve ihracat baskısıyla daha planlı bütçeler uyguladığı kaydediliyor. Ekonomist Max Zenglein, Çin'in "çift hızla ilerleyen" bir ekonomi olduğunu belirtiyor: "Sanayi güçlü, fakat tüketim zayıf. Her iki faktör de birbirini doğrudan etkiliyor."
ÖĞRETMENLER DE ZORDA
Guangxi bölgesindeki Chongzuo kentinde öğretmenlik yapan 28 yaşındaki Frank Huang, son 2-3 aydır maaş almaktan mahrum. "İstifa etmeye cesaret edemiyorum," diyor. "Şu an ailemden destek alıyorum ama evli olsam, ayrıca çocuk ve kredi borcum olsaydı, durum dayanılmaz olurdu."
Benzer bir sıkıntı, doğudaki Linquan ilçesinde yaşayan öğretmen Yun'u da etkiliyor. Performansa dayalı maaşında sürekli gecikmeler yaşanıyor. "Benzin, otopark ve site aidatlarını ödedikten sonra market alışverişi yapacak param kalmıyor," diyen Yun, "Aç kalmasam bile, dileniyormuşum gibi hissediyorum," şeklinde konuşuyor.
TÜKETİM DÜŞÜŞÜ YAŞANIYOR
Gelirlerdeki düşüş, tüketimde de yavaşlamaya sebep oldu. Bu durum, hükümetin iç talebi artırma çabalarını zorlaştırıyor. Jiangsu eyaletinde yaşayan 20 yaşındaki garson Huang Tingting, çalıştığı restoranın işleri kötüleşince, işverenin maaşsız izin önermesiyle istifasını vermiş. Ancak yeni bir iş bulmak beklediğinden daha zor olmuş.
Huang, "Daha önce bir iş bulmam bir-iki gün sürerdi. Şimdi hazirandan beri işsizim," diyerek başvurduğu işlerin diğer birçok aday tarafından da talep edildiğine dikkat çekiyor. "Geçen yıla kıyasla iş piyasası çok daha kötü durumda."
